برنامه توسعه یافته ایمن سازی EPI(Expanded Programme on Immunization)، ابتکاری که توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 1974 راه اندازی شد، به عنوان یک تلاش جهانی برای تضمین دسترسی عادلانه به واکسن های نجات دهنده زندگی برای هر کودک، صرف نظر از موقعیت جغرافیایی یا وضعیت اجتماعی-اقتصادی آنها، می باشد. در طول پنج دهه گذشته، EPI تکامل یافته و به نقاط عطف قابل توجهی دست یافته است که چشم انداز بهداشت جهانی را تغییر داده است.
پنجاهمین سالگرد EPI در سال 2024 فرصتی اساسی برای جشن گرفتن دستاوردهای برنامه، برجسته کردن تأثیر آن بر زندگی های نجات یافته و تسریع تلاش های مجدد برای تقویت طرح های معمول ایمن سازی است.
EPI چیست؟
با تکیه بر حرکت تلاش‌های ریشه‌کنی آبله، EPI با هدف فراهم کردن دسترسی جهانی به واکسن‌های نجات دهنده زندگی برای کودکان در سراسر جهان آغاز شد. این برنامه، که اکنون معمولاً به عنوان برنامه اساسی ایمن سازی شناخته می شود، به دنبال محافظت از افراد در تمام سنین از طریق تلاش های جامع ایمن سازی است. امروزه، هر کشوری دارای یک برنامه ملی ایمن سازی است و واکسن ها به عنوان یکی از ایمن ترین، مقرون به صرفه ترین و موفق ترین مداخلات بهداشت عمومی برای جلوگیری از مرگ و میر و افزایش کیفیت زندگی شناخته شده اند.
در دهه 1980، یونیسف و شرکای خود مأموریتی جسورانه را آغاز کردند – ایمن سازی هر کودک در برابر بیماری های قابل پیشگیری. ما همراه با دولت ها، یکی از بزرگترین بسیج لجستیکی در تاریخ زمان صلح را تسهیل کردیم. در اوایل دهه 1990، سطح جهانی ایمن سازی کودکان به 80 درصد رسید.
ایجاد اتحاد جهانی برای واکسن‌ها و ایمن‌سازی (Gavi) با حمایت از معرفی طیف وسیع‌تری از واکسن‌های جدید، بعد دیگری به موفقیت EPI اضافه کرد. این دوره همچنین شاهد توسعه و معرفی واکسن هایی بود که بیماری هایی مانند Hib، عفونت های پنوموکوکی، روتاویروس، HPV، مننژیت A، آنسفالیت ژاپنی و مالاریا را هدف قرار می دادند. نکته قابل توجه، نوآوری‌های EPI، مانند شیوه‌های ایمنی تزریق و ادغام انرژی خورشیدی در تأسیسات بهداشتی، تأثیر خود را فراتر از ایمن‌سازی گسترش دادند تا به دیگر برنامه‌های بهداشتی نفع ببرند. نقش EPI در ساختن سیستم‌هایی که عرضه سریع واکسن‌های کووید-19 در جهان را تسهیل می‌کرد، توانایی آن را برای پاسخگویی به بحران‌های بهداشتی نوظهور نشان داد.
