باکتری های سرطان زا
باکتری‌هایی که به نحوی میتوانند در انسان ها سرطان ایجاد کنند یا در تشدید آن ها نقش داشته باشند، به عنوان “باکتری‌های سرطان زا” شناخته می‌شوند. این باکتری‌ها میتوانند به صورت مستقیم در فرایند ایجاد سرطان نقش داشته باشند یا با افزایش خطر ابتلا به سرطان همراه باشند. در ادامه،به مهم ترین باکتری‌های سرطان زا پرداخته می‌شود:
هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori):
هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری گرم منفی میکروآئروفیل و دارای آنزیم اوره از است که در معده انسان‌ها و دیگر بافت های مخاطی اوره مثبت زندگی می‌کند. این باکتری معمولاً به عنوان عامل اصلی عفونت‌های معده و اثنی عشر در انسان‌ها شناخته می‌شود. هلیکوباکتر پیلوری میتواند ابتلا به زخم معده (نوعی از التهاب مخاط معده) و در نهایت ممکن است به سرطان معده (آدنوکارسینوما معده) منجر شود.
عوارض ناشی از این باکتری:
- درد یا سوزش معده: افرادی که تحت تأثیر هلیکوباکتر پیلوری هستند ممکن است احساس درد، سوزش یا ناخوشی در معده کنند.
- تهوع و استفراغ: عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری ممکن است منجر به تهوع و استفراغ شود.
- سوزش معده پس از غذا خوردن: برخی افراد ممکن است بعد از خوردن غذا احساس سوزش در معده کنند.
- کاهش وزن ناشی از عدم تغذیه به دلیل درد یا عدم توانایی در درست هضم غذا.
- آنمی (کاهش سطح آهن در خون): التهاب معده میتواند باعث کاهش جذب آهن شود که به آنمی (فقر آهن) منجر می‌شود.
نحوه سرطان زایی:
- التهاب مخاط معده (گاستریت): هلیکوباکتر پیلوری میتواند باعث گاستریت شود.
- زخم معده (پپتیک اولسر): در برخی از افراد، این باکتری میتواند به تشکیل زخم در دیواره معده منجر شود.
- سرطان معده (آدنوکارسینوما معده): عفونت مداوم با هلیکوباکتر پیلوری ممکن است در مدت طولانی به التهاب مزمن منجر شود، که در نهایت میتواند به سرطان معده بیانجامد.
باکتری کلستریدیوم (Clostridium):
باکتری کلستریدیوم (Clostridium) یک باکتری گرم مثبت و بی هوازی می‌باشد. دیواره‌ی سلولی آنها دارای لایه پپتیدوگلیکان است و به نگهداری از فرم و پایداری سلول کمک می‌کند. همچنین، این باکتری‌ها اسپورهای مقاومی تولید می‌کنند که در شرایط نامناسب محیطی و غذایی میتوانند ایجاد شوند.
باکتری‌های جنس کلستریدیوم در محیط‌های مختلفی یافت می‌شوند از جمله خاک، مدفوع انسان و حیوانات، آب، و زمین‌های مرطوب. برخی از این باکتری‌ها انواع مفیدی دارند که در فرآیندهای مختلف نظیر تجزیه مواد آلی و بازیافت مواد در طبیعت نقش دارند. برخی از انواع باکتری‌های کلستریدیوم بیماری‌زا هستند. به عنوان مثال، کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile) که در پاسخ به سیفتریاکسن و آمپی سیلین تولید شده و باعث عفونت‌های معده و روده می‌شود، از جمله این گروه است.
عوارض:
- اسهال و استفراغ شدید و نفخ: عفونت با باکتری کلستریدیوم ممکن است به اسهال شدید و مزمن منجر شود که ممکن است خطر جدی مرتبط با مایعات و الکترولیت‌ها را ایجاد کند.
- درد شکمی: افراد مبتلا به کلستریدیوم ممکن است درد و تورم در ناحیه شکمی احساس کنند.
- تب: این عفونت میتواند باعث افزایش دمای بدن شود و تب ایجاد کند.
- خونریزی در مدفوع: در موارد شدید، عفونت میتواند باعث خونریزی در مدفوع شود.
پروسه سرطان زایی:
این باکتری در شرایط عادی در روده‌ها و معده وجود دارد و به عنوان یک بخش از میکروبیوم انسان‌ها شناخته می‌شود.
باکتری کلستریدیوم به طور طبیعی در روده بسیاری از افراد زندگی می‌کند. اما در صورتی که نوعی از این باکتری که علاوه بر تولید توکسین‌ها میتواند متالوپروتئین‌ها تولید کند (که به عنوان توکسین‌های اسید نوکلئیکی شناخته می‌شوند) به تعادل درونی میکروبیوم خارجی انسان‌ها آسیب بزند، ممکن است توکسین‌های آن مسبب اسهال و در نتیجه، تنظیم ناپذیری فزاینده در معده و روده‌ها شود.
در موارد شدید، عفونت با کلستریدیوم ممکن است به عفونت‌های مکرر با اسهال مزمن و زمینه‌هایی برای تشکیل زخم‌های معده و روده منجر شود که در نهایت میتواند به تومورهای خطرناک در این ناحیه‌ها بیانجامد.
باکتری بورلیا (Borrelia):
بورلیا (Borrelia) یک جنس از باکتری های خانواده اسپیروکت یا Spirochaetaceaeاست. این باکتری‌ها به شکل مارپیچ‌شکل و خمیده هستند و میتوانند در محیط‌های مختلفی از جمله خاک، آب، و خون میزبان‌های زنده آلوده شوند. یکی از انواع مهم باکتری‌های جنس بورلیا، بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi)، مسئول انتقال بیماری لیمفوسیتیک بورلیوز (بیماری لایم) به انسان است.
تحقیقات نشان داده‌اند که باکتری بورلیا بورگدورفری ممکن است با بیماری لنفوم مالت (یک نوع سرطان لنفاوی) در ارتباط باشد. باکتری بورلیا بورگدورفری مسبب بیماری لایم است که توسط نیش پشه و کنه منتقل می‌شود. در تحقیقاتی که انجام شده، ارتباط بین عفونت با این باکتری و افزایش خطر ابتلا به لنفوم مالت مشاهده شده است.
لنفوم مالت یک نوع سرطان لنفاوی است که از لنفوسیت‌ها، که یک نوع سلول خونی هستند، شکل گرفته است. این نوع سرطان معمولاً در نسجی که لنفوسیت‌ها در آنجا وجود دارند، مانند گلو، بینی، دستگاه گوارش و غده‌های لنفاوی رخ می‌دهد.
باکتری بورلیا بورگدورفری میتواند باعث تغییرات در سیستم ایمنی بدن شود و ممکن است در فرآیند توسعه بیماری لنفوم مالت نقش داشته باشد. با این حال، این ارتباط هنوز به طور کامل مورد تأیید قرار نگرفته است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد تا این ارتباط به‌طور دقیق تایید شود.
باکتری کلامیدیا (Chlamydia):
کلامیدیا تراکوماتیس یک نوع باکتری است که منجر به عفونت‌های منتقله جنسی در انسان می‌شود و معمولاً به عنوان عامل اصلی این عفونت‌ها شناخته می‌شود. این باکتری میتواند در دستگاه تناسلی بانوان و در مردان، عفونت در اورترا (لوله ادراری) ایجاد کند.
ارتباط کلامیدیا تراکوماتیس با سرطان دهانه رحم (سرویکس) مورد مطالعه قرار گرفته است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که به این عفونت مبتلا هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار داشته باشند. این ارتباط در یکی از راهبردهای پاتوژنز (فرایند ایجاد بیماری) ممکن است باشد، اما هنوز به طور کامل درک نشده است.
نقش در سرطان: عفونت‌های باکتریایی ناشی از کلامیدیا ممکن است به افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان و سرطان گردن رحم در زنان ارتباط داشته باشد. این باکتری‌ها در تشدید یا افزایش خطر ابتلا به سرطان نقش دارند ولی نه تمامی افرادی که به این عفونت ها مبتلا هستند. این تأثیرات به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سیستم ایمنی، و عوامل محیطی بستگی دارد.
استرپتوکوک بوویس (Streptococcus bovis):
استرپتوکوک بوویس یک گونه از باکتری‌های استرپتوکوک است که در دستگاه گوارشی انسان و دام‌ها زندگی می‌کند. این باکتری معمولاً به عنوان یکی از ارگانیسم‌های نرمال در روده انسان شناخته می‌شود. با این حال، استرپتوکوک بوویس همچنین به عنوان یکی از عواملی که ممکن است به بروز بعضی از بیماری‌های روده و حتی سرطان‌های روده و کلون ارتباط داشته باشد، مورد مطالعه قرار گرفته است. این ارتباط ممکن است به دلیل تولید ترکیبات شیمیایی خاص در محیط روده‌ای باشد که میتواند به التهاب و آسیب در اندام‌های روده‌ای انسانی منجر شود و در نتیجه، خطر بروز سرطان را افزایش یابد.
با این حال، لازم است بدانیم که وجود یک باکتری در بدن لزوماً به معنای افزایش خطر سرطان نیست. ممکن است باکتری های متعددی در بدن انسان وجود داشته باشد و هیچ‌گاه انسان به سرطان مبتلا نشود. عوامل دیگری مانند ژنتیک، سبک زندگی، تغذیه و موارد دیگر نیز در افزایش یا کاهش خطر سرطان نقش دارند.
کلام آخر:
در این مقاله عوامل باکتریایی که میتوانند عامل ایجاد سرطان باشند را ذکر کردیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کیت های تشخیصی و خرید انواع دستگاه های ترمال سایکلر PCR با کارشناسان ما در ماناتک تماس حاصل فرمایید.
