نوکاردیا (Nocardia) یک جنس باکتریایی از خانواده Nocardiaceae و راسته Actinomycetales است. این باکتری‌ها گرم مثبت، هوازی و میله‌ای شکل با شاخه‌های منشعب هستند و ساختارشان گاهی شبیه به قارچ است، به همین دلیل در آزمایشگاه ممکن است با Actinomycetes اشتباه گرفته شوند. نوکاردیا در محیط‌های طبیعی مانند خاک، آب و مواد آلی فاسد زندگی می‌کند و به طور کلی یک پاتوژن فرصت‌طلب است، یعنی معمولاً در افراد با سیستم ایمنی ضعیف باعث بیماری می‌شود.
فهرست مطالب
ویژگی‌های میکروبیولوژیک نوکاردیا
نوکاردیا می‌تواند در رنگ‌آمیزی گرم مثبت دیده شود و برخی گونه‌ها در رنگ‌آمیزی اسید-فست ضعیف (Modified Ziehl-Neelsen) نیز مثبت هستند. این باکتری‌ها رشد آهسته‌ای دارند و معمولاً طی ۳ تا ۵ روز روی محیط‌های غنی مانند Blood agar یا Sabouraud agar رشد می‌کنند. شاخه‌های میله‌ای و منشعب آن‌ها در زیر میکروسکوپ به وضوح قابل مشاهده است.
جدول خلاصه ویژگی‌ها و بیماری‌های نوکاردیا
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| نوع باکتری | گرم مثبت، هوازی، میله‌ای و شاخه‌دار |
| رنگ‌آمیزی | گرم مثبت، اسید-فست ضعیف مثبت |
| محل طبیعی | خاک، آب، مواد آلی |
| میزبان اصلی | انسان، عمدتاً افراد با سیستم ایمنی ضعیف |
| راه ورود | تنفسی، پوست (زخم)، گاهی انتشار سیستمیک |
| شایع‌ترین بیماری | نوکاردیوز ریوی |
| دیگر بیماری‌ها | نوکاردیوز پوستی، نوکاردیوز منتشر، آبسه مغزی |
| تشخیص | رنگ‌آمیزی گرم و اسید-فست ضعیف، کشت، PCR |
| درمان انتخابی | کوتریموکسازول، آنتی‌بیوتیک ترکیبی در موارد شدید |
| مدت درمان | ۶ تا ۱۲ ماه بسته به شدت و محل عفونت |
بیماری‌های ناشی از نوکاردیا
نوکاردیا می‌تواند در سه فرم اصلی بیماری ایجاد کند:
-
نوکاردیوز ریوی (Pulmonary nocardiosis):
شایع‌ترین فرم بالینی است و معمولاً در بیماران با نقص ایمنی رخ می‌دهد. علائم شامل سرفه مزمن، تب، درد قفسه سینه و خلط چرکی است و ممکن است شبیه به سل یا پنومونی‌های باکتریایی مزمن باشد. -
نوکاردیوز پوستی (Cutaneous nocardiosis):
از طریق زخم یا خراش پوست وارد بدن می‌شود و باعث آبسه، سلولیت و ندول‌های چرکی می‌گردد. -
نوکاردیوز منتشر یا سیستمیک (Disseminated nocardiosis):
در بیماران با سیستم ایمنی بسیار ضعیف، عفونت می‌تواند به مغز، کبد و سایر اندام‌ها منتشر شود و باعث مننژیت یا آبسه مغزی شود.
روش‌های تشخیصی نوکاردیا
تشخیص نوکاردیا بر پایه نمونه‌برداری بالینی، رنگ‌آمیزی و کشت است.
-
رنگ‌آمیزی گرم: شاخه‌های میله‌ای و منشعب را نشان می‌دهد.
-
رنگ‌آمیزی اسید-فست ضعیف: در برخی گونه‌ها مثبت است و به تشخیص کمک می‌کند.
-
کشت: رشد آهسته روی محیط‌های غنی مانند Blood agar یا Sabouraud agar دارد.
-
روش‌های مولکولی (PCR و ریل تایم): برای شناسایی دقیق گونه و تایپینگ بالینی استفاده می‌شود، به‌ویژه در موارد سیستمیک یا مقاوم به درمان.
ایا تشخیص زودهنگام نوکاردیا اهمیت دارد؟
تشخیص زودهنگام عفونت‌های ناشی از نوکاردیا اهمیت حیاتی دارد، زیرا این باکتری‌ها اغلب در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند بیماران پیوند عضو، مبتلایان به ایدز یا مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت داروهای سرکوب‌کننده‌ی ایمنی، عفونت ایجاد می‌کنند. نوکاردیا می‌تواند اندام‌های مختلفی از جمله ریه‌ها، پوست و مغز را درگیر کند و اگر به موقع شناسایی نشود، بیماری به سرعت پیشرفت کرده و منجر به عوارض شدید، از جمله آبسه مغزی، پنومونی گسترده، سپسیس و حتی مرگ شود.
تشخیص سریع باعث آغاز درمان هدفمند با آنتی‌بیوتیک‌های مناسب، به ویژه سولفانامیدها یا ترکیب‌های دارویی، می‌شود و از شروع درمان تجربی که ممکن است بی‌اثر باشد جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، تشخیص زودهنگام طول دوره درمان را کاهش داده، عوارض جانبی داروها را محدود می‌کند و بار اقتصادی و بالینی بیماری را کاهش می‌دهد. به طور خلاصه، تشخیص به موقع نوکاردیا نه تنها جان بیمار را نجات می‌دهد، بلکه کیفیت درمان و پیش‌آگهی را به شکل چشمگیری بهبود می‌بخشد.
درمان نوکاردیا
نوکاردیا به آنتی‌بیوتیک‌های معمولی مقاوم است و درمان آن معمولاً طولانی است. کوتریموکسازول (Trimethoprim-Sulfamethoxazole) داروی انتخابی است و در موارد شدید یا مقاوم، از ترکیب آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آمیکاسین، ایمیپنم یا سفتریاکسون استفاده می‌شود. دوره درمان بسته به شدت و محل عفونت معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد.
کیت ریل‌تایم شرکت بایوسیوا یک مجموعه تشخیصی مولکولی مبتنی بر فناوری Real‑Time PCR است که برای کشف و تعیین کمی (quantitative) یا کیفی (qualitative) توالی‌های هدفی مثل ژن‌های پاتوژن‌ها طراحی شده است. این کیت‌ها معمولاً طراحی‌شده تا حسایت و اختصاصیت بالایی فراهم کنند، دارای کنترل‌های داخلی برای اعتبارسنجی نتیجه، و محدوده خطی وسیعی برای اندازه‌گیری بار ویروسی یا سطح بیان ژن. فرایند کار با کیت ساده و استاندارد است: استخراج RNA/DNA نمونه → آماده‌سازی مسترمیکس → بارگذاری در دستگاه ریل‌تایم و اجرای برنامه‌ی ترموترمال — که نتیجه در قالب منحنی‌های آمپلی‌فیکاسیون و Ct نمایش داده می‌شود. مزایای عملی این کیت شامل سرعت جواب‌دهی، تکرارپذیری بالا، کاهش خطاهای کشتنی و توانایی تشخیص مقدار پایین نمونه (low copy number) است که آن را برای آزمایش‌های بالینی، پژوهشی و کنترل کیفی مناسب می‌سازد.
شرکت ماناتک نماینده و توزیع‌کننده این کیت‌ها را برعهده دارد و خدمات پس از فروش کامل ارائه می‌دهد. خدماتی که معمولاً توسط ماناتک فراهم می‌شود شامل:
-
تأمین و ارسال کیت اصل و اقلام همراه
-
نصب و راه‌اندازی اولیه و هماهنگی با دستگاه‌های ریل‌تایم موجود در لابراتوار شما
-
آموزش عملی کارکنان برای انجام آزمون و تفسیر نتایج
-
پشتیبانی فنی تلفنی/آنلاین و حل اشکال در صورت بروز خطا یا نتایج نامتعارف
-
ارائه راهنمای QC، نگهداری و توصیه‌های ذخیره‌سازی (دمای نگهداری، زمان انقضاء)
-
در صورت نیاز، تأمین کنترل‌های کیفی اضافی و خدمات سرویس/کالیبراسیون دستگاه (در صورت توافق)
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.