انفلوانزا یا کرونا! کدام یک بیشترین قربانی را گرفتند؟

influenza اسپانیایی  که در سال 1918 رخ داد، مرگبارترین پاندمی تاریخ محسوب می‌شود و تخمین زده می‌شود بین 50 تا 100 میلیون نفر را در سراسر جهان به کام مرگ کشاند. این پاندمی در دورانی اتفاق افتاد که جمعیت جهان حدود 1.8 میلیارد نفر بود و امکانات بهداشتی و درمانی بسیار محدود بود، به همین دلیل درصد بالایی از جمعیت آسیب دیدند.

از سوی دیگر، پاندمی کووید-19 (کرونا) که از سال 2019 آغاز شد، تا سال 2024 به‌طور رسمی حدود 6.9 میلیون مرگ ثبت کرده است، اما آمارهای تخمینی نشان می‌دهد که این عدد ممکن است به 15 تا 20 میلیون نفر نیز برسد. در دوران کووید-19، جمعیت جهانی بیش از 8 میلیارد نفر بود و امکانات پزشکی مدرن، واکسن‌ها و درمان‌های پیشرفته به کنترل نسبی مرگ‌ومیر کمک کردند.

بنابراین، از نظر تعداد مرگ‌ومیر مطلق، آنفلوانزای اسپانیایی بسیار مرگبارتر از کووید-19 بوده است، اما باید توجه داشت که شرایط پزشکی و بهداشتی در دوران آنفلوانزای اسپانیایی بسیار ضعیف‌تر از امروز بود و این موضوع نقش مهمی در شدت آن پاندمی داشت.

آنفلوانزای اسپانیایی (1918-1920):

• این پاندمی بین 50 تا 100 میلیون مرگ در سراسر جهان ایجاد کرد.
• در آن زمان، جمعیت جهان حدود 1.8 میلیارد نفر بود، بنابراین درصد بسیار زیادی از جمعیت تحت تأثیر قرار گرفت.
• شرایط نامناسب بهداشتی، عدم وجود آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های ثانویه، و ناتوانی در ارائه واکسن یا درمان‌های مؤثر، به شدت این پاندمی افزود.

کووید-19 (2019 تا کنون):

• تا سال 2024، کووید-19 به طور رسمی حدود 6.9 میلیون مرگ ثبت کرده است، اما بر اساس تخمین‌های سازمان جهانی بهداشت، تعداد واقعی ممکن است بین 15 تا 20 میلیون نفر باشد.
• جمعیت جهان در دوران کووید-19 بیش از 8 میلیارد نفر است و امکانات پزشکی مدرن، واکسن‌ها، و درمان‌های پیشرفته کمک کرده‌اند تا نرخ مرگ‌ومیر کنترل شود.

پاندمی انفلوانزا

پاندمی‌های آنفلوانزا رویدادهای دوره‌ای اما نادر هستند که به دلیل ظهور یک ویروس آنفلوانزای جدید و کاملاً متفاوت از انواع قبلی رخ می‌دهند. این ویروس‌ها معمولاً از طریق جهش یا بازآرایی ژنتیکی بین ویروس‌های انسانی و حیوانی ایجاد می‌شوند، به طوری که سیستم ایمنی بدن انسان هیچ ایمنی قبلی در برابر آن‌ها ندارد. در نتیجه، این ویروس‌ها به‌سرعت در میان جمعیت‌های انسانی گسترش می‌یابند و باعث بروز بیماری گسترده در مقیاس جهانی می‌شوند. در قرن اخیر، سه پاندمی بزرگ آنفلوانزا ثبت شده است که شامل آنفلوانزای اسپانیایی (1918-1920)، آنفلوانزای آسیایی (1957-1958) و آنفلوانزای هنگ‌کنگی (1968-1969) می‌شوند.

آنفلوانزای اسپانیایی در سال 1918 به عنوان مرگبارترین پاندمی شناخته می‌شود که بین 50 تا 100 میلیون نفر را در سراسر جهان کشت. این ویروس از نوع H1N1 بود و عمدتاً افراد جوان و سالم را هدف قرار می‌داد، برخلاف آنفلوانزای فصلی که معمولاً برای سالمندان و کودکان خطرناک‌تر است. شرایط نامناسب بهداشتی، جنگ جهانی اول، سوءتغذیه و فقدان درمان‌های مؤثر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های ثانویه باعث تشدید این پاندمی شد.

آنفلوانزای آسیایی که در سال 1957 آغاز شد، توسط ویروس H2N2 ایجاد شد و حدود یک تا دو میلیون نفر را کشت. در این دوران، دانش بشری در زمینه واکسن‌ها و مراقبت‌های پزشکی پیشرفت کرده بود، اما همچنان ویروس توانست به سرعت در سطح جهانی گسترش یابد.

آنفلوانزای هنگ‌کنگی در سال 1968 توسط ویروس H3N2 شکل گرفت و حدود یک میلیون نفر را به کام مرگ کشاند. اگرچه میزان مرگ‌ومیر نسبت به پاندمی‌های قبلی کمتر بود، اما سرعت انتقال و گسترش ویروس نشان‌دهنده توانایی بالای آنفلوانزا در ایجاد بحران‌های جهانی بود.

پاندمی‌های آنفلوانزا همواره با مشکلات جدی برای سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی همراه بوده‌اند. واکسن‌ها و مداخلات درمانی، نقش کلیدی در کاهش تاثیر آن‌ها دارند، اما جهش‌های مداوم ویروس باعث می‌شود که این تهدید همیشه پابرجا باشد. مهم‌ترین درس از این پاندمی‌ها، اهمیت آمادگی جهانی برای مدیریت بیماری‌های نوظهور و کنترل سریع انتشار آن‌هاست.

پاندمی Covid-19

پاندمی کرونا، که توسط ویروس SARS-CoV-2 ایجاد شد، یکی از مهم‌ترین بحران‌های بهداشتی قرن بیست و یکم به شمار می‌آید. این بیماری در دسامبر 2019 از شهر ووهان چین آغاز شد و به‌سرعت به سراسر جهان گسترش یافت. سازمان جهانی بهداشت در مارس 2020 به دلیل شیوع گسترده و تاثیرات جهانی، وضعیت کرونا را به‌عنوان پاندمی اعلام کرد. کووید-19 در مقایسه با بسیاری از پاندمی‌های پیشین، به دلیل قابلیت انتقال بسیار بالا و علائم متنوع، تأثیری عمیق‌تر بر جوامع، اقتصادها و سیستم‌های بهداشتی جهانی گذاشت.

ویروس SARS-CoV-2 از خانواده کروناویروس‌هاست و می‌تواند علائم خفیف مانند تب، سرفه و خستگی تا علائم شدید مانند ذات‌الریه، نارسایی تنفسی و حتی مرگ را ایجاد کند. این بیماری به‌ویژه برای سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بسیار خطرناک است. علاوه بر این، برخی افراد مبتلا ممکن است علائم طولانی‌مدت یا “کووید طولانی” را تجربه کنند که می‌تواند ماه‌ها بر زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد.

یکی از ویژگی‌های خاص کووید-19، دوره بدون علامت و انتقال از افراد بدون علائم بود که گسترش سریع آن را تسهیل کرد. شیوه انتقال از طریق قطرات تنفسی، تماس با سطوح آلوده و در برخی موارد، انتقال هوابرد باعث شد که کنترل بیماری بسیار چالش‌برانگیز باشد.

از زمان شروع پاندمی، کووید-19 بیش از 6.9 میلیون مرگ رسمی و احتمالاً تا 20 میلیون مرگ تخمینی را در جهان به دنبال داشته است. این پاندمی سیستم‌های بهداشتی بسیاری از کشورها را تحت فشار شدید قرار داد و کمبود تخت‌های بیمارستانی، تجهیزات پزشکی، و کادر درمانی در بسیاری از نقاط جهان گزارش شد.

اقدامات کنترلی شامل قرنطینه‌ها، تعطیلی مشاغل و مدارس، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده گسترده از ماسک بود. این اقدامات، هرچند مؤثر در کاهش گسترش بیماری، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی بزرگی داشتند، از جمله رکود اقتصادی جهانی و افزایش مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی.

بیشتر بخوانید:آشنایی با ویروس ها پارت 03

پیشرفت سریع در توسعه واکسن‌ها یکی از نقاط عطف مهم پاندمی بود. واکسن‌هایی مانند فایزر-بیونتک، مدرنا و آسترازنکا در مدت زمان بی‌سابقه‌ای تولید و توزیع شدند و توانستند نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر را در بسیاری از کشورها کاهش دهند. با این حال، چالش‌هایی مانند نابرابری در دسترسی به واکسن و ظهور گونه‌های جدید ویروس، مانند دلتا و امیکرون، همچنان مانع مهار کامل پاندمی شد.

پاندمی کرونا تأثیرات عمیقی بر جهان داشت و نشان داد که همکاری جهانی، آمادگی سیستم‌های بهداشتی، و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای مقابله با بیماری‌های نوظهور ضروری است. این بحران، نقطه عطفی در تاریخ سلامت عمومی و سیاست‌گذاری‌های بهداشتی بود که تأثیرات آن تا سال‌ها ادامه خواهد داشت.

 مقایسه این 2 بیماری با هم

آنفلوانزا و کووید-19 هر دو بیماری‌های عفونی تنفسی هستند که به‌طور عمده از طریق قطرات تنفسی، تماس نزدیک و سطوح آلوده منتقل می‌شوند. اما تفاوت‌های مهمی از نظر شدت، انتقال، تأثیرات جهانی و نرخ مرگ‌ومیر دارند که باعث شده تأثیر هر یک بر جوامع متفاوت باشد.

ویروس آنفلوانزا از خانواده Orthomyxoviridae است و دارای چندین نوع (A، B و C) می‌باشد که آنفلوانزای A پاندمی‌های مهمی را در تاریخ ایجاد کرده است. در مقابل، کووید-19 توسط ویروس SARS-CoV-2 از خانواده Coronaviridae ایجاد شده که پیش از این عامل بیماری‌های دیگری مانند سارس (SARS) و مرس (MERS) بوده است.

از نظر شدت بیماری:
آنفلوانزای فصلی معمولاً علائم خفیف‌تر و با طول دوره کوتاه‌تری نسبت به کووید-19 دارد. کووید-19 می‌تواند علائم شدیدتری از جمله نارسایی تنفسی، آسیب به اندام‌ها و طوفان‌های سیتوکینی ایجاد کند. علاوه بر این، برخی از مبتلایان به کووید-19 علائم طولانی‌مدت یا “کووید طولانی” را تجربه می‌کنند که در آنفلوانزا کمتر شایع است.

از نظر انتقال:
هر دو بیماری بسیار مسری هستند، اما کووید-19 به دلیل دوره نهفتگی طولانی‌تر و قابلیت انتقال در مراحل بدون علامت، سرعت شیوع بیشتری دارد. همچنین، انتقال هوابرد کووید-19 در برخی شرایط، گسترش آن را پیچیده‌تر کرده است.

از نظر مرگ‌ومیر:
مرگ‌ومیر آنفلوانزا در فصول عادی بین 290,000 تا 650,000 نفر در سراسر جهان است، اما در پاندمی‌هایی مانند آنفلوانزای اسپانیایی (1918)، میزان مرگ‌ومیر بسیار بالا بوده و حدود 50 میلیون نفر تخمین زده شده است. کووید-19، با وجود امکانات پزشکی مدرن، تاکنون (تا سال 2024) حدود 6.9 میلیون مرگ رسمی و احتمالاً تا 20 میلیون مرگ تخمینی داشته است.

از نظر تأثیرات جهانی:
پاندمی آنفلوانزای اسپانیایی در زمان خود تأثیرات اجتماعی و اقتصادی زیادی داشت، اما کووید-19 به دلیل جهان‌شمول بودن و شدت اقدامات کنترلی مانند قرنطینه‌ها، تعطیلی گسترده مشاغل، و تغییرات در زندگی روزمره تأثیری بی‌سابقه بر اقتصاد، آموزش و روابط اجتماعی گذاشته است.

پیشگیری و درمان:
برای آنفلوانزا واکسن‌های سالانه وجود دارد که ایمنی نسبی ایجاد می‌کند. درمان آنفلوانزا معمولاً شامل داروهای ضدویروسی مانند Oseltamivir است. برای کووید-19، واکسن‌های متعدد در مدت کوتاهی توسعه یافتند که نقش مهمی در کاهش شدت بیماری داشتند، اما چالش‌هایی مانند ظهور گونه‌های مقاوم (مانند دلتا و امیکرون) مدیریت آن را دشوارتر کرده است.

آنفلوانزا و کووید-19 هر دو تهدیدهای جدی برای سلامت عمومی هستند، اما کووید-19 به دلیل سرعت شیوع بالا، عوارض شدیدتر، و تأثیرات گسترده بر اقتصاد و جامعه، چالشی بزرگ‌تر برای سیستم‌های بهداشتی و جوامع جهانی بوده است. در عین حال، آنفلوانزا به دلیل تکرار فصلی و قابلیت ایجاد پاندمی‌های کشنده، همچنان یک تهدید مداوم است. برای اطلاعات بیشتر با همکاران ما در شرکت ماناتک در تماس باشید.